محیط زیست

در دوران پهلوی، محیط زیست ایران در وضعیت بهتری قرار داشت

محیط زیست

محیط زیست

در دوران پهلوی، محیط زیست ایران در وضعیت بهتری قرار داشت و سیاست‌های خاصی برای حفظ منابع طبیعی، حفاظت از تنوع زیستی، و کنترل شکار اعمال می‌شد. تالاب‌ها، دریاچه‌ها و رودخانه‌های ایران به عنوان زیستگاه‌های پرندگان مهاجر، منابع آبی پایدار و طبیعی محسوب می‌شدند. دریاچه ارومیه به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق برای پرندگان مهاجر چون فلامینگوها، اردک‌ها، و پلیکان‌ها بود
در دوران پهلوی، محیط زیست ایران در وضعیت بهتری قرار داشت و سیاست‌های خاصی برای حفظ منابع طبیعی، حفاظت از تنوع زیستی، و کنترل شکار اعمال می‌شد. تالاب‌ها، دریاچه‌ها و رودخانه‌های ایران به عنوان زیستگاه‌های پرندگان مهاجر، منابع آبی پایدار و طبیعی محسوب می‌شدند. دریاچه ارومیه به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق برای پرندگان مهاجر چون فلامینگوها، اردک‌ها، و پلیکان‌ها بود. این دریاچه با وسعت بزرگ و آب‌های شور خود، هر ساله پذیرای هزاران پرنده مهاجر از نقاط مختلف جهان می‌شد و زیستگاهی حیاتی برای حیات وحش منطقه محسوب می‌گردید.
 
زاینده‌رود و کارون نیز رودخانه‌های پرآب و با اهمیتی بودند که در کنار داشتن نقش حیاتی برای کشاورزی و تأمین آب شهری، به عنوان زیستگاه‌های موقتی برای برخی گونه‌های مهاجر استفاده می‌شدند. اگرچه این رودخانه‌ها به اندازه دریاچه ارومیه پرندگان مهاجر را جذب نمی‌کردند، اما به دلیل داشتن منابع آبی ثابت و پوشش گیاهی غنی، تنوع زیستی قابل توجهی داشتند.
 
امروزه، با توجه به تغییرات اقلیمی، خشک‌سالی‌های شدید، ساخت سدهای متعدد و مدیریت نامناسب منابع آبی، بسیاری از این منابع طبیعی ارزشمند به خشکی گراییده‌اند. دریاچه ارومیه که زمانی زیستگاه پرندگان مهاجر بود، به دلیل کم‌آبی و افزایش شوری، قابلیت پذیرش این پرندگان را از دست داده است. زاینده‌رود و کارون نیز به دلیل کاهش شدید جریان آب و آلودگی‌های صنعتی و شهری، دیگر نتوانسته‌اند نقش سابق خود را ایفا کنند.
 
همچنین، پدیده فرو نشست زمین به دلیل برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و تخریب منابع آبی زیرزمینی، اکنون به یکی از تهدیدات جدی محیط زیست ایران تبدیل شده است. این وضعیت نه تنها به کشاورزی و منابع آب آسیب زده، بلکه زیستگاه‌های طبیعی را نیز با خطر مواجه کرده است و روند مهاجرت پرندگان به این مناطق تقریباً متوقف شده است.
 
در مجموع، مقایسه وضعیت محیط زیست ایران بین دوران پهلوی و امروز نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی، فشارهای انسانی، و مدیریت نامناسب منابع طبیعی، تأثیرات منفی شدیدی بر اکوسیستم‌های طبیعی کشور گذاشته و ایران را از یک کشور با تنوع زیستی غنی به وضعیتی بحرانی در حوزه محیط زیست رسانده است